Döviz kurları, geçen hafta faiz kararının etkisiyle rekor seviyelere ulaşarak yeni haftaya da yükselişle başladı. Bugün dolar/TL 25,90, Euro/TL ise 28,32 seviyelerini gördü.

Günlük yükseliş oranı döviz kurlarında %2,6'yı aştı.

Ayrıca, gram altın da 1600 TL seviyesini aşarak yeni bir rekora imza attı.

TCMB'den Sadeleştirme Adımları

Merkez Bankası (TCMB), geçen haftaki faiz artırım kararı eleştirilince, menkul kıymet tesisi uygulamasında ilk sadeleştirme adımını attı ve bankaların tahvil tutma yükümlülüklerini düşürdü.

Bankacılar, TCMB'nin rezervlerini döviz politikasında kullanmayı tamamen bıraktığını tahmin ettiklerini belirttiler, ancak kamu kontrollü piyasa düzeninin hala devam ettiğini ifade ettiler.

TCMB, menkul kıymet tesisi uygulamasının sadeleştirildiğini duyurdu ve değişikliklerle bankaların bilançolarındaki TL payına göre ayırmak zorunda oldukları tahvil karşılıklarının da azaltıldığını bildirdi. TCMB, sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceğini açıkladı.

Yapılan değişikliklerle bankaların yabancı para mevduatları için ayırmak zorunda oldukları tahvil oranı %10'dan %5'e düşürüldü. Bu düzenleme öncesinde bankaların TL payına göre uygulanan karşılıklar, %3-17 bandından %3-12 bandına indirildi. Ayrıca, yeni dilimlerde en düşük TL mevduat oranı da %60'tan %57'ye çekildi.

Küresel Piyasalarda Karışık Seyir

Bugün tam gün, yarın ise yarım gün işlem yapılacak ve geri kalan günlerde resmi tatil olacak. Küresel piyasalarda ise karışık bir seyir hakim. Petrol fiyatları, Rusya'nın paralı ordu Wagner'in başkaldırması sonrasında arz endişeleriyle yükselirken, Asya borsaları yatırımcıların gelişmeleri beklerken yön bulmakta zorlandı.

Döviz Kurlarında Yeni Zirve 25,90

TCMB, geçen hafta politika faizini %8,5'ten %15'e yükselterek sıkılaştırma sürecini başlattı. Karar, beklenenden düşük kalmasıyla bazı soru işaretlerine neden oldu, ancak ekonomi yönetimi sürecin kademeli olarak yönetileceğine vurgu yaptı.

Dolar/TL, faiz kararı sonrası geçen hafta 25,74 seviyesine yükselerek yeni bir tarihi zirve kırdı. Bugün ise 25,90 seviyesini gördü. TL, 2021'deki ilk faiz artışı kararının ardından geçen 24 saatte dolar karşısında %8,5 değer kaybetti. Bu değer kaybıyla birlikte yılbaşından bugüne kadar yaşanan toplam kayıp %28'e yaklaştı.

Yatırımcılar, sürecin ve faiz artırım miktarlarının daha hızlı olmasını beklerken, kamu kontrollü yapıdan uzaklaşmanın zaman alacağını gözlemledikleri için eleştirilerini dile getiriyorlar. Ekonomi yönetimi ise kamu kontrollü yapıdan uzaklaşmanın zaman içinde gerçekleşeceğini belirtmeye devam ediyor.

Döviz Piyasasında Rezerv Kullanımının Azalması

Döviz piyasasında arz ve talep kamu kuruluşları ve düzenlemeleriyle kontrol altında tutuluyor. Ancak birçok bankacı, bu düzenlemelerin kullanımının değiştiğini belirtiyor.

Geçen hafta bir işlemci, "TL'nin değeri artık rezervlerle savunulmuyor" dedi ve üst düzey bir bankacı ise "TCMB'nin döviz piyasasında rezervlerini tamamen kullanmayı bıraktığını düşünüyorum. Mevcut regülasyonlar bankayı döviz piyasasında belirleyici yapmaya devam ediyor, ancak TCMB yönetimi değiştiğinde bu regülasyonların kullanımının azaldığını gördük. Geçen hafta itibarıyla bu durum daha belirgin hale geldi" şeklinde konuştu.

Geçen hafta TCMB'nin döviz piyasasına rezervleriyle hiç müdahil olmadığını düşündüğünü belirten bankacı, TCMB'nin günlük olarak 1-2 milyar dolarlık artışlarla döviz pozisyonuna sahip olduğunu ifade etti. Bu değişikliğin önemli ve etkili olduğunu vurguladı.

TCMB'nin Politika Adımları ile İlgili Beklentiler

Seçim öncesi TCMB, rezervlerin TL'nin olması gereken değerden daha değerli tutulması için kullanıldı ve bu durum net rezervlerin ay başında tarihi dip seviyeye gerilemesine neden oldu. Ancak son iki haftada TCMB'nin net uluslararası rezervleri toparlandı ve 16 Haziran itibarıyla yeniden artıya geçti.

Bu artışta, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "dost körfez ülkeleri" olarak tanımladığı ülkelerden TCMB'ye gelen depo/mevduat hesaplarının da etkisi bulunuyor. Bankacılar, 23 Haziran haftasında rezervlerde belirgin bir artış bekliyorlar.

TCMB, geçen haftaki faiz kararının bankaların kredi mekanizmasına etkisini bir ay öne çeken bir düzenlemeye de gitti. Banka ayrıca 24 Haziran'dan itibaren reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranlarını da artırdı.